Uçuş Bilgi Sistemleri ( FIDS )

Bugün dünyamızda insanların daha çok görsel aktivitelerini ön plana çıkartarak, dikkatlerini çekebilmek, aynı zamanda da insanları bilgilendirmek ve yönlendirebilmek için kullanılan sistemlerin tümüne ‘’Information Display System’’Bilgilendirme Sistemleri denir. Gelişen günümüz teknolojisinde display sistemleri birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.Endüstri tesislerinde, borsa binalarında, bankalarda, tren garlarında, otobüs terminallerinde görebiliriz. Hava limanlarında kullanılan bu sistemlere ‘’FIDS: Uçuş Bilgi Sistemi’’ denir. Sistemin ana özelliği ise mevcut bütün kaynakları kullanarak bunları tanımlamak, eldeki bilgileri bir araya getirmek ve bütün uçuşlarla ilgili hareketlere ait bilgileri işleyerek değişik kullanıcılara görüntülü olarak iletmektir.

UÇUŞ BİLGİ SİSTEMİ İLE BİRLİKTE KULLANILAN SİSTEMLER ŞUNLARDIR:
- Otomatik anons sistemi
- Merkezi saat sistemi
- Sesli yanıt sistemi
- Radar FDP sistemi
- Internet
- SITA

Genel olarak uçuş bilgi sistemi ise şu birimlerden meydana gelmiştir.
- Merkezi kontrol ünitesi (Data Base Server)
- Bilgi giriş terminalleri (Work Station)
- Boardlar (Boards)
- Kapı göstergeleri (Gate Indicators)
- Halk monitörleri (Public Monitors)
- Personel monitörleri (Staff Monitors)

MERKEZİ KONTROL ÜNİTESİ

Sistemin bütün işletme fonksiyonlarını gerçekleştirmek için kullanılan bu ünite, gerçek zamanda master-slave konfigürasyon olarak çalışan iki adet D.B Server’dan (P.C) oluşur. Sistemin master-slave olarak çalışması ise D.B Server’larda herhangi birinde meydana gelebilecek olan hatalarda, diğerinin devreye otomatik olarak girmesini sağlamak içindir.

(Hot-standby)Ayrıca bu otomatik geçiş istediği zaman bilgi girişi terminallerinden (Work Station)manuel olarak yapılabilmedir.Bu D.B server’larda minumum olarak 1000 haftada 5000 uçuş idare edebilecek ve ileriye yönelik genişleme projeleri için % 50 rezerv kapasiteye sahip olmalıdır. Sistem Serverları aynı anda birçok görevi(Multi Tasking) yapabildiği için aynı zamanda da birçok kullanıcıya(Multi User) hizmet verebilecek şekilde seçilmelidir. Örneğin herhangi bir operatör tarafından sisteme ait uçuş bilgileri yüklenirken aynı anda diğer operatör günlük uçuş tarifesini printer’dan çıktı olarak alabilmeli, aynı anda da havayolu şirket personelleri kendilerine ait olan monitörden uçuş tarifelerini seçerek inceleyebilmelidir. Sistemdeki bütün çevre birimlerinin (Boardlar-Monitörler-Terminaller vs...) kontrolü ve denetimi D.B Serverlar tarafında yapılır.Sistem bütününü oluşturan herhangi bir çevre biriminde meydana gelebilecek en ufak hatada operatörler monitörleri vasıtasıyla uyarılır ve aynı zamanda otomatik olarak bu hatalarla ilgili hata mesajları printerdan çıktı olarak alınabilmelidir.

SİSTEM YAZILIMI

Yazılım UNIXS tabanlı, gerçek zamanda çalışan çok kullanıcılı, çok işlemli bir Network (işlemsel ağ) içinde çalışan bir işletim sistemine dayanır. Çevre birimlerinin kullanımı ise , ‘’C’’ dilinde yazılmış programlardan oluşur. FIDS sistemlerinin çalışması genelde LAN (Local Area Network) mimarisinde olur. Dolayısıyla yüksek hızda (2,5 Mb/s ) çalışabilirler. Günümüz uçuş bilgi sistemlerinde kullanılan yazılım Open System olarak da adlandırılabilir. Dolayısıyla sistem bütünü içerisinde düşünüldüğü zaman müdahale edebilmek, software değişikliği yapmadan sisteme çevre birimleri etkileyerek sistemi büyütmek ve modifikasyonlar yapmak mümkün olacaktır.

BİLGİ GİRİŞ TERMİNALLERİ (Work Stations: İş İstasyonları)

D.D Serverlara seri olarak girilen iş istasyonları yetki ve öncelik sırasına göre çalışırlar. Dolayısıyla bu işlem gerek sistemin çalışması gerekse işletme açısından meydana gelebilecek karışıklıkları ortadan kaldırmak için düşünülmüştür.İş istasyonları üç ana başlık altında değerlendirilebilirler.

1- OPERATÖRLER İÇİN; uçuşlarla ilgili bütün bilgileri girmek, değişiklik ve ilavelerin yapılabilmesi için,

2- TEKNİK SÜPERVİSİOR olarak; Bütün bilgi uçuş sistemini sürekli olarak izlemek. Meydana gelebilecek hataları düzeltebilmek ve sisteme müdahale edebilmek için,

3- GRAFİK İŞ İSTASYONU olarak; Pentium bir bilgisayardan oluşan iş istasyonu ise ana bordlarda reklam ve text amaçlı gösterimi sağlamak içindir. Bu işlevi iki şekilde yapmak mümkündür.
a) Scanner (tarayıcı) kullanarak
b) Grafik bilgisayar içerisindeki programları kullanarak
Bordlarda uçuş bilgilerini gösterirken uçuş bilgilerinin silinerek aynı anda reklam veya text gösterim süresini yolcu trafik akışını engellemeyecek şekilde set edilmesi işlemi de grafik iş istasyonu tarafından düzenlenir.

BOARDLAR (Boards)

Uçuş bilgilerinin gösterildiği bordlar, 1950 yılından başlayarak elektromekanik ve elektronik aşamalardan sonra zaman içerisinde daha karmaşık yapılara sahip olmuş, kendi iç bünyelerinde mikroprosesör kullanılmaya başlayarak genelde iki tip kullanım ve uygulama alanı bulmuştur. Son yıllarda ise LED ve LCD (Liquid Cristal Display) boardları kullanılmaya başlamıştır.

LED BOARDLAR

Değişik yarıçaplı olarak tek renkli board yapısı elde etmek mümkündür. Üç renkli versiyonlarda temel iki renk, bunlara bağlı olan Led’leri yakarak üçüncü renk elde edilir. Boardu oluşturan Led modüller yan yana ve üst üste konularak düzgün bir board yüzeyi elde etmek mümkündür. Her hangi bir Led modül için birer adet sürücü kart kullanılır. Led boardları iki değişik moda kullanmak mümkündür.

GRAFİK MODU: Bu kullanım modunu kontrolcü RAM içinde yüklenmiş olan görüntüler veya özel yazılar üretilir.

TEXT (Yazı) MODU: Kullanılan alfabeye karşılık gelen ASCII seti ve alt seti meydana getirilir. Boardların tipine bağlı olarak değişik tiple format kullanılarak matris şekilde yapılır. Led boardlarda aranılan önemli özellikler şu şekilde sıralanabilir. Geniş bir okunabilme açısı, net bir şekilde okunabilirlik ve renklerin düzgün dağılımı.

KAPI GÖSTERGELERİ (Gate Indicators)

Giden yolcu bekleme salonlarında son çıkış kapılarına konularak yolcuları bilgilendirmek için kullanılırlar. Aynı kapıdan farklı uçuşlara ait yolculara bilgi vermek için iki veya daha fazla sayıda göstergeler tercih edilebilirler. Uçağa biniş zamanı geldiğinde ise kalkacak uçağa ait bilgilerin açıklama sütunu yanıp sönerek yolcuları uyarır.

BAGAJ GÖSTERGELERİ (Baggage Indicators)

Gelen yolculara hizmet vermek için bagaj alım konveyörleri üzerine konularak gelen bagajların hangi uçuşa ait olduklarını belirtirler. Uçaklardan alınan bagajların hangi konveyöre konulacağı ise; yan bilgileri taşıyan bagaj göstergesinin bulunduğu bagaj yükleme hacmine konulması ile sağlanır. Bagajlar yolcular tarafından alındıktan sonra o uçağa ait bilgiler otomatik veya manuel olarak boardan silinir. Bu işlem iki şekilde yapılabilir.
1- İş istasyonları (W.S) sayesinde operatörler tarafından bilgi girişi yapılarak.
2- İç hat ve dış hat bagaj göstergelerine, ayrı bir PC (WS) bağlanarak

FIDS sistemlerinde her iki opsiyonun bulunması sisteme büyük bir esneklik ve işlerlik kazandırır.

HALK MONİTÖRLERİ (Public Monitors)

Halkın kullanımına açık olan görüntülü işletim ağına ait olan bu monitörler, çoklu olarak LAN’ na (Archnet veya Eternet) direkt olarak veya EIA 232 adaptörleri vasıtasıyla veri terminallerine bağlanabilirler.
Monitörlerin temel özellikleri
- Düz kare, renkli VGA 640x480 pixel’lik ayırma
- Dahili karakter jeneratörleri
- Her bir monitörün ayrı ayrı adreslenebilir olması
- Stand-by modu (Monitörlerde uçuş bilgisi olmadığı zaman otomatik ekran karartması)

PERSONEL MONİTÖRLERİ (Staff Monitors)

Genel olarak havalimanlarında hizmet veren hava taşıyıcı şirket ofislerinde bulunan bu monitörler ilgili personel tarafından günlük ve sezonluk uçuş bilgilerini görebilmek için kullanılan 14’’ monitörlerdir. Uçuş bilgilerine dahili nümerik klavye (keypad) kullanarak ulaşılır.

Ayrıntılı bilgi için bana ulaşın...